Als u samenwoont wordt u voor de wet op de erf- en schenkbelasting niet automatisch als partners van elkaar aangemerkt. U moet eerst voldoen aan een aantal voorwaarden. Erft u van een partner, dan heeft u een vrijstelling voor de erfbelasting van € 600.000 en betaalt u 10% over de volgende € 118.00 en 20% over het meerdere. Voldoet u niet aan de voorwaarden, dan is de vrijstelling slechts € 2.000 en betaalt u 30% belasting over de eerste schijf en 40% over het meerdere. Met een notarieel samenlevingscontract voldoet u aan de voorwaarden.
Getrouwde mensen en partners die een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan zijn voor de wet altijd elkaars partner. Sinds 1 januari 2010 worden samenwoners alleen als elkaars partner aangemerkt als aan vijf voorwaarden wordt voldaan:
Op de vierde en vijfde regel geldt één uitzondering. Als u in het jaar voorafgaand aan het overlijden van een familielid door hem of haar bent aangewezen als begunstigde voor een mantelzorguitkering, en u die uitkering ook echt heeft ontvangen.
Een aanvullende voorwaarde is dat op het moment van overlijden minimaal zes maanden is voldaan aan alle vermelde voorwaarden. Bij schenkingen is die termijn langer, namelijk twee jaar.
Hebt u geen samenlevingscontract, maar woont u minimaal vijf jaar samen en voldoet u overigens aan alle voorwaarden, wordt u ook als partner aangemerkt.